Voorkom verrassingen of moeilijkheden met de geslachtsnaam (achternaam) van uw kind

Voorkom eventuele moeilijkheden of verrassingen bij de geboorteaangifte/adoptie en neem samen al voor de geboorte/adoptie een beslissing over de te kiezen achternaam. In het Burgerlijk Wetboek wordt dit de geslachtsnaam genoemd. Maar wat regelt de wet dan precies?

Een aantal situaties nader bekeken

De achternaam die een kind krijgt na een geboorte of adoptie is afhankelijk van de specifieke situatie. Artikel 1:5 van het Burgerlijk Wetboek regelt welke geslachtsnaam het kind zal krijgen. De meest voorkomende situaties zullen hier beneden besproken worden.

Bij geboorte/adoptie binnen een huwelijk/geregistreerd partnerschap van personen van verschillend geslacht

Geboorte (bij personen van verschillend geslacht)

De wet schrijft voor dat u in dit geval samen een keuze moet maken over de geslachtsnaam bij de geboorteaangifte. Hiervoor moeten wel allebei de ouders fysiek aanwezig zijn. Het kan natuurlijk voorkomen dat een van de ouders (nog) niet in staat is fysiek aanwezig te zijn bij de geboorteaangifte. Deze aangifte moet op grond van de wet binnen drie dagen na de geboorte plaatsvinden.

Als niet allebei de ouders aanwezig zijn en er is niets geregeld, dan zal het kind (net als in de situatie dat er geen keuze gemaakt wordt) op grond van de wet de geslachtsnaam van de vader krijgen.

U kunt moeilijkheden voorkomen door voor de geboorte de keuze over de geslachtsnaam al door de ambtenaar van de burgerlijke stand vast te laten leggen. Dat is dan in ieder geval een zorg minder na de geboorte. Mocht het nou onverhoopt niet mogelijk zijn om allebei aanwezig te zijn bij de geboorteaangifte dan is het ook nog mogelijk om een authentieke volmacht te verstrekken aan de andere ouder. Dan mag deze ouder de keuze ook namens de ander maken.

Adoptie (bij personen van verschillend geslacht)

Bij een adoptie is het anders geregeld. Ook kan het zo zijn dat het te adopteren kind al een geslachtsnaam heeft. Als er geen aparte keuze gemaakt wordt over de achternaam zal het kind de geslachtsnaam van de vader krijgen.

Wilt u dat het kind de geslachtsnaam van de moeder krijgt? Dan moet deze beslissing kenbaar gemaakt worden ter gelegenheid van de adoptie.

Bij geboorte/adoptie buiten een huwelijk/geregistreerd partnerschap of personen van gelijk geslacht

Geboorte bij (een draagmoeder) zonder erkenning van de vader

Hoe zit het dan in de situatie dat een vrouw zwanger is zonder dat de vader in beeld is? Of de vader het kind niet heeft erkent? Daarnaast komt het ook steeds vaker voor dat een vrouw de rol van draagmoeder op zich neemt.

Als er geen vader is die het kind (heeft) erkent, zal kind op grond van de wet de geslachtsnaam van de moeder krijgen. Als de vader later het kind erkent kan er alsnog een bewuste keuze voor de geslachtsnaam van de vader worden gemaakt.

Als het gaat om de situatie waarin het kind later geadopteerd wordt door wensouders is de situatie die hier verderop wordt beschreven van toepassing.

Bij geboorte en erkenning van de vader

Ook als de vader het kind erkent heeft krijgt het kind op grond van de wet de geslachtsnaam van de moeder. Wilt u juist kiezen voor de geslachtsnaam van de vader dan is het belangrijk dat u dit kenbaar maakt bij de erkenning. De erkenning van het kind kan ook voor de geboorte plaatsvinden.

Bij adoptie (buiten een huwelijk/geregistreerd partnerschap of personen van gelijk geslacht)

Als u als stel niet getrouwd bent of uw partnerschap heeft geregistreerd zal het te adopteren kind in beginsel de geslachtsnaam behouden die het al heeft.

In het geval u graag wilt dat het kind de geslachtsnaam van een van u beiden krijgt kunt u dit aangeven ter gelegenheid van de adoptie.

De situatie die hierboven staat beschreven is ook van toepassing als de adoptie plaats zal vinden door een getrouwd koppel van gelijk geslacht. Als er geen aparte keuze wordt gemaakt zal het te adopteren kind dus de achternaam houden die het al heeft.

Conclusie

Het is dus goed om van te voren al goed na te denken over de geslachtsnaam. Anders kan het voorkomen dat u voor verrassingen komt te staan of dat de situatie ingewikkeld wordt omdat een van de ouders op het moment bijvoorbeeld niet aanwezig kan zijn.

Blijf op de hoogte van juridische tips, interessante uitspraken en artikelen.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of een aankoop? Dan kunt u vrijblijvend contact opnemen via onderstaande knoppen.